Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đặc biệt quan tâm việc giáo dục lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Suốt quá trình hoạt động cách mạng, Người thường xuyên nhắc nhở cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân không ngừng học tập lý luận cách mạng và vận dụng sáng tạo trong thực tiễn. Những chỉ dẫn của Người mang ý nghĩa sâu sắc trong công tác giáo dục lý luận chính trị ở nước ta. Nhận thức rõ vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, Đảng ta từ khi thành lập đã hết sức chú trọng đến công tác lý luận, coi việc giáo dục, tuyên truyền chủ nghĩa Mác-Lênin sâu rộng là điều kiện gia tăng sức mạnh của Đảng, đảm bảo cho Đảng hoàn thành sứ mệnh trọng đại của mình, lãnh đạo toàn dân đưa cách mạng đi đến thắng lợi. Trong những năm qua, Tỉnh ủy Bến Tre đã luôn quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng và nghị quyết đại hội đảng bộ cấp huyện, tương đương, các chủ trương mới của Trung ương và tỉnh trên nhiều lĩnh vực được kịp thời cung cấp. Từ năm 2015 đến nay, Tỉnh ủy đã ban hành 02 nghị quyết liên quan đến công tác giáo dục lý luận chính trị, đó là Nghị quyết số 02-NQ/TU ngày 12/4/2016 về tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên và Nghị quyết số 03-NQ/TU ngày 18/01/2021 về xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; xây dựng đội ngũ cán bộ ngang tầm nhiệm vụ. Là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Tỉnh ủy, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp thường xuyên của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trường Chính trị Bến Tre luôn tiên phong trong việc đẩy mạnh việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lý luận chính trị trong giai đoạn hiện nay.
1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lý luận chính trị
Bối cảnh hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lý luận chính trị
Lớn lên trong cảnh “nước mất, nhà tan”, đời sống nhân dân vô cùng lầm than dưới ách thống trị của thực dân Pháp, phong trào cứu nước rơi vào bế tắc, khủng hoảng, Người đã quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước vào năm 1911. “Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa” của Lênin đã giúp Người tìm thấy lời giải đáp về vận mệnh dân tộc, soi sáng con đường giải phóng dân tộc. Người khẳng định “Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin” [1] . Sau khi trở thành người cộng sản, Người được đào tạo tại trường đại học Phương Đông ở Liên Xô và nhận thấy tầm quan trọng của giáo dục lý luận chính trị, Người khẳng định Trường đã huấn luyện cho các chiến sĩ tiên phong tương lai ấy nguyên lý đấu tranh giai cấp và xác định trở về nước thức tỉnh nhân dân, huấn luyện họ để đấu tranh giành độc lập, tự do. Với nhận thức ấy, Người đã nhanh chóng truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin về Việt Nam. Những bài viết, bài nói của Người tập hợp trong cuốn Đường kách mệnh đã khẳng định luận điểm nổi tiếng của Lênin “Không có lý luận cách mệnh, thì không có cách mệnh vận động…Chỉ theo lý luận cách mệnh tiền phong, đảng cách mệnh mới làm nổi trách nhiệm cách mệnh tiền phong” [2] .
Năm 1930, Báo Cờ vô sản và Tạp chí Cộng sản được xuất bản trở thành cơ quan lý luận, phương tiện để tuyên truyền, giáo dục lý luận chính trị cho đảng viên, các tầng lớp nhân dân. Sau Cách mạng tháng Tám thành công, công tác lý luận được đẩy mạnh với việc mở nhiều trường lớp huấn luyện chính trị trên khắp cả nước như Trường Cán bộ Việt Minh tại Bến Tre năm 1947, Trường Đảng Trung Ương mang tên Nguyễn Ái Quốc tại Thái Nguyên năm 1949, Trường Đảng miền Nam (Trường Trường Chinh) tại Rạch Giá năm 1949…Trong giai đoạn cách mạng khó khăn, sự ra đời của nhiều trường đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ lãnh đạo các cấp trong Đảng, chính quyền, quân đội và đoàn thể đã thực hiện hiệu quả đường lối cách mạng của Đảng tạo lực lượng cán bộ chủ chốt có trình độ lý luận chính trị cao và đội ngũ cán bộ này đã tuyên truyền sâu rộng trong quần chúng nhân dân về chủ nghĩa Mác-Lênin tạo nên sự đoàn kết, nhất trí trong toàn Đảng, toàn dân.
Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lý luận chính trị
“Công tác giáo dục lý luận chính trị là một bộ phận quan trọng của công tác lý luận, công tác tư tưởng của Đảng, thực hiện việc truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cương lĩnh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân” [3] . Trong đó, tư tưởng của Người về giáo dục lý luận chính trị rất dễ hiểu, cụ thể và sâu sắc. Người đã để lại cho cách mạng Việt Nam di sản văn hóa to lớn về giáo dục lý luận chính trị, có ý nghĩa thời đại còn nguyên giá trị với công tác giáo dục lý luận chính trị của Đảng hiện nay: “Chúng ta phải nâng cao sự tu dưỡng về chủ nghĩa Mác-Lênin để dùng lập trường, quan điểm, phương pháp chủ nghĩa Mác-Lênin mà tổng kết những kinh nghiệm của Đảng ta, phân tích một cách đúng đắn những đặc điểm của nước ta. Có như thế, chúng ta mới có thể dần dần hiểu được quy luật phát triển của cách mạng Việt Nam, định ra được những đường lối, phương châm, bước đi cụ thể của cách mạng xã hội chủ nghĩa thích hợp với tình hình nước ta. Như thế là phải học tập lý luận, phải nâng cao trình độ lý luận chung của Đảng, trước hết là của cán bộ cốt cán của Đảng” [4]. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ III chỉ rõ: Vấn đề nâng cao trình độ lý luận Mác-Lênin cho cán bộ, đảng viên là vấn đề thường xuyên của Đảng và xác định “Đảng ta cần có kế hoạch dài hạn giáo dục lý luận một cách có hệ thống trong toàn Đảng” [5]. Để đẩy mạnh công tác lý luận, Đảng đã liên tục ra nhiều chỉ thị, nghị quyết chỉ đạo công tác này như Nghị quyết số 210-NQ/TW ngày 29/12/1970 của Ban Bí thư (khóa VIII) về công tác giáo dục lý luận, chính trị và tư tưởng đối với cán bộ, đảng viên, Nghị quyết số 240-NQ/TW ngày 25/12/1974 Hội nghị lần thứ Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo và nâng cao sức chiến đấu của Đảng khẳng định tính đúng đắn của Nghị quyết số 210 và xác định rõ mục tiêu phấn đấu học tập lý luận chính trị đến năm 1980 cho cán bộ các cấp và đảng viên, Quyết định số 30 ngày 08/12/1983 của Ban Bí thư xác định đối tượng giáo dục lý luận chính trị rộng rãi hơn đối với cán bộ, đảng viên là đối tượng nằm ngoài diện đào tạo bồi dưỡng trong hệ thống trường Đảng…Như vậy, với chỉ dẫn của Người và sự nhận thức đúng đắn vai trò của lý luận đối với hoạt động thực tiễn của cách mạng nước ta, Đảng đã không ngừng chú trọng nâng cao công tác giáo dục lý luận chính trị.
2. Việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lý luận chính trị ở Trường Chính trị Bến Tre trong giai đoạn hiện nay
Đất nước đang trong thời kỳ đổi mới với nhiều thuận lợi và khó khăn đòi hỏi sự kiên định, niềm tin vào lý tưởng xã hội chủ nghĩa của đội ngũ cán bộ, đảng viên và toàn thể quần chúng nhân dân. Giải pháp đầu tiên trong Kết luận số 21-KL/TW ngày 25 tháng 10 năm 2021 của Hội nghị lần thứ tư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khoá XIII là phải tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Mục tiêu trong công tác giáo dục lý luận chính trị tại Trường Chính trị Bến Tre giai đoạn hiện nay là tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, thực chất trong đội ngũ cán bộ, đảng viên nhằm trang bị lý luận vững vàng về chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị và kỹ năng lãnh đạo, quản lý cho cán bộ, công chức, viên chức thuộc đối tượng đào tạo lý luận chính trị; thống nhất cao với quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước trong toàn thể cán bộ, đảng viên.
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII đã xác định phương hướng: Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung phương thức công tác tư tưởng, bảo đảm tính đảng, tính khoa học, tính chiến đấu, tính thực tiễn, kịp thời và hiệu quả; nâng cao chất lượng tuyên truyền, giáo dục, học tập chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Trên cơ sở đó, bám sát theo hướng dẫn của Ban Tuyên giáo Trung ương và Nghị quyết Tỉnh ủy, Trường Chính trị Bến Tre tiếp tục đổi mới phương thức, nâng cao tính thuyết phục, tính chiến đấu và hiệu quả của công tác giáo dục lý luận chính trị; xây dựng tư tưởng tiến công, nâng cao tinh thần trách nhiệm, nói đi đôi với làm trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và Nhân dân.
Thứ nhất, tiếp tục nâng cao chất lượng học tập, quán triệt và cụ thể hóa thực hiện chỉ thị, nghị quyết của Đảng sâu rộng trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân theo hướng đổi mới nội dung, sát từng đối tượng, đơn vị.
Đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền việc thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội XI của tỉnh, các chỉ thị, nghị quyết chuyên đề của Trung ương khóa XIII, Tỉnh ủy khóa XI gắn việc tuyên truyền kỷ niệm các ngày lễ với các sự kiện, hoạt động nổi bật trong các hoạt động của trường như hội thảo, nghiên cứu thực tế, tọa đàm, giảng dạy.
Thứ hai, tiếp tục nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên ở cơ sở.
Một là, Trường xây dựng đề án, kế hoạch nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị tại trường và các trung tâm chính trị cấp huyện; đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục các chương trình lý luận chính trị, nghiên cứu bổ sung các giải pháp mới, xây dựng các nội dung ngắn gọn, có hình thức truyền thông phong phú, hấp dẫn trên Internet, mạng xã hội phù hợp với tình hình mới; phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện tốt chương trình, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng hằng năm cho cán bộ, đảng viên; thực hiện nghiêm túc Kết luận số 94-KL/TW, ngày 28/3/2014 của Ban Bí thư về “tiếp tục đổi mới học tập lý luận chính trị trong hệ thống giáo dục quốc dân”; Quy định số 57-QĐ/TW, ngày 08/02/2022 của Ban Bí thư “về đối tượng, tiêu chuẩn và phân cấp đào tạo lý luận chính trị”, chủ động bổ sung, cập nhật kiến thức theo quan điểm Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và các nội dung Hội nghị Trung ương khóa XIII; đồng thời gắn nội dung bài giảng với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương thiết thực, hiệu quả; thường xuyên mở các lớp bồi dưỡng, cập nhật kiến thức lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên ở cơ sở phù hợp với yêu cầu cụ thể của từng địa phương.
Hai là, nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên lý luận chính trị, báo cáo viên. Người giảng viên, báo cáo viên giáo dục lý luận chính trị là người chiến sĩ trên mặt trận đấu tranh tư tưởng của Đảng, phải thực hiện nhiệm vụ học tập suốt đời, phản ánh thực tiễn sinh động vào trong bài giảng, tạo sức hút về kiến thức lý luận chính trị cho học viên.
Khi giảng viên, báo cáo viên có đủ năng lực, bản lĩnh thuyết phục được người học thì học viên sẽ có thái độ học tập nghiêm túc, cầu thị, hăng hái, tích cực trong trao đổi thảo luận. Trong bất kỳ môi trường giáo dục nào, người thầy luôn giữ vai trò là tấm gương sáng cho học viên noi theo. Đặc biệt trong môi trường của Trường Chính trị tỉnh thì vấn đề nêu gương, tăng cường tu dưỡng rèn luyện đạo đức lại là yêu cầu tiên quyết, đặt lên hàng đầu của người giảng viên, báo cáo viên. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nhấn mạnh: “Cũng như sông có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân” [6]. Chính vì vậy, để thuyết phục được học viên, trong nội dung bài học thì người giảng dạy lý luận chính trị phải: Sâu về chuyên môn; rộng về thực tiễn; vững vàng về bản lĩnh; chuẩn mực về phong cách; trong sáng về đạo đức; tâm huyết, trách nhiệm với nghề, trong đó nhấn mạnh việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, học tập và làm theo tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Từ những kiến thức và kỹ năng được trang bị trong quá trình học tập từ giảng viên, báo cáo viên, học viên sẽ ngày càng củng cố niềm tin vào đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước từ đó có những hành động cụ thể, thiết thực vận dụng các nội dung, nguyên lý, quy luật đã được nghiên cứu vào thực tiễn công tác, góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, tăng cường an ninh - quốc phòng của tỉnh nhà. Để tạo điều kiện nâng chất đội ngũ giảng viên, báo cáo viên thì các cơ quan liên quan tổ chức tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ giảng dạy cho giảng viên, báo cáo viên với nhiều hình thức khác nhau như: hội nghị, tọa đàm, trao đổi kinh nghiệm, hội thi hoặc tổ chức thao giảng giảng viên lý luận chính trị giỏi, hội thi báo cáo viên giỏi.
Ba là, tăng cường lý luận, tổng kết thực tiễn, làm sáng tỏ những vấn đề mới nảy sinh trong tình hình mới, đồng thời tạo môi trường dân chủ thảo luận, tranh luận khoa học, khuyến khích sáng tạo, phát huy trí tuệ của cá nhân và tập thể trong nghiên cứu lý luận.
Cấp ủy cần tạo điều kiện tốt nhất để cán bộ, giảng viên tham gia tổng kết thực tiễn, nghiên cứu khoa học, phục vụ công tác giảng dạy, ưu tiên cho các giảng viên đăng ký đề tài, đề án nghiên cứu khoa học, hoặc công bố sáng kiến kinh nghiệm trong giảng dạy lý luận chính trị; tham gia vào công tác sơ kết, tổng kết, xây dựng các chương trình, đề án...
Bốn là, trường tăng cường quản lý việc học tập gắn với rèn luyện để nâng cao bản lĩnh chính trị, khắc phục tình trạng lười học, ngại học lý luận chính trị.
Điều đó không chỉ nhằm khắc phục tính một chiều của quá trình giáo dục lý luận chính trị mà còn chú trọng tới truyền thụ kiến thức, quan tâm đến kỹ năng, thái độ của người học. Thực tiễn cho thấy, khi công tác quản lý quá trình học tập, rèn luyện, tu dưỡng bị buông lỏng tất yếu dẫn đến không ít cán bộ, đảng viên nảy sinh tâm lý lười học, học hình thức, đối phó, qua loa vì bằng cấp, chứng chỉ để bổ nhiệm, luân chuyển, nâng ngạch...
Việc gắn trách nhiệm của công tác giáo dục lý luận chính trị với việc khắc phục triệt để bệnh lười học, ngại học lý luận chính trị của cán bộ, đảng viên là đòi hỏi cấp bách của thực tiễn, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị trong học viên như nhận thức sai lệch về ý nghĩa, tầm quan trọng của lý luận và học tập lý luận chính trị để việc học tập lý luận chính trị phát huy tính tích cực, tự giác, sáng tạo của người học, biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo, theo phương châm lấy người học làm trọng tâm, người dạy làm động lực, nhà trường làm nền tảng, từ đó xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên “vừa hồng vừa chuyên” trong tình hình mới.
Thứ ba, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát về nội dung đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị.
Trường đẩy mạnh kiểm tra, giám sát về chính trị, tư tưởng trong giảng dạy lý luận chính trị, nhất là kiểm tra việc tổ chức triển khai các nghị quyết, chỉ thị, kết luận về công tác giáo dục lý luận chính trị của Đảng như: Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư về “tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015-2030”; Chỉ thị số 20-CT/TW, ngày 18/01/2018 của Ban Bí thư về “tiếp tục tăng cường, nâng cao chất lượng nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng”; Chỉ thị số 23-CT/TW, ngày 09/02/2018 của Ban Bí thư về “tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả học tập, nghiên cứu, vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới”; Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW…
Thứ tư, đổi mới phương thức tiến hành giáo dục lý luận chính trị theo hướng số hóa, phù hợp với đặc thù vừa học vừa làm của cán bộ, đảng viên và thích ứng linh hoạt trong những điều kiện đặc biệt như dịch bệnh Covid-19 thời gian qua.
Hệ thống chương trình và giáo trình phục vụ giáo dục lý luận chính trị theo khung trình độ trung cấp lý luận chính trị đã được chuẩn hóa. Trên cơ sở đó có thể lựa chọn những giảng viên giỏi, những báo cáo viên có kinh nghiệm thực tiễn phong phú trong từng ngành kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục, an ninh quốc phòng…ghi hình và đưa lên mạng nội bộ, trả lời những thắc mắc, gợi ý cách xử lý những tình huống khó khăn trong thực tiễn công tác của cán bộ, đảng viên. Đẩy mạnh quá trình mã hóa, mã số hóa toàn bộ cơ sở dữ liệu phục vụ học tập, giảng dạy và nghiên cứu khoa học nhất là hệ thống giáo trình, tài liệu, sách tham khảo, chuyên khảo, bài giảng, ngân hàng đề thi, đáp án, các đề tài nghiên cứu khoa học, những công trình sáng kiến khoa học trong các kho quản lý dữ liệu; bảo đảm trang thiết bị hệ thống phòng học, phòng họp, hội thảo, thư viện điện tử…Đẩy mạnh ứng dụng các phần mềm quản lý hiện đại, ứng dụng công nghệ 4.0 để quản lý, điều hành, hỗ trợ ra quyết định quản lý đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học một cách nhanh chóng, chính xác và thuận tiện. Chuẩn bị các điều kiện về nguồn lực tài chính, nguồn nhân lực, hạ tầng thiết bị, an ninh mạng phục vụ chuyển đổi số.
Công tác giáo dục lý luận chính trị là một bộ phận cơ bản trong công tác tư tưởng của Đảng, không chỉ trang bị những kiến thức, nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, góp phần hình thành thế giới quan, phương pháp luận khoa học, nhân sinh quan cách mạng tạo nên bản lĩnh chính trị vững vàng, niềm tin vững chắc vào mục tiêu lý tưởng cách mạng cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân mà còn giúp cán bộ, đảng viên nâng cao trình độ lý luận chính trị, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị và năng lực hoạt động thực tiễn nhằm thống nhất ý chí và hành động của cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong việc thực hiện thắng lợi đường lối, nhiệm vụ cách mạng do Đảng đề ra. Trước tình hình trên và yêu cầu nhiệm vụ, xây dựng chỉnh đốn Đảng hiện nay, công tác giáo dục lý luận chính trị tại tỉnh có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Cán bộ, đảng viên và Nhân dân thường xuyên được chăm lo, bồi dưỡng về chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước là cơ sở vững chắc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của mọi người trong xã hội và tăng thêm khả năng miễn dịch và sức đề kháng chủ động phòng chống có hiệu quả những ảnh hưởng từ tư tưởng xấu, độc hại và phản động, góp phần nâng cao bản lĩnh chính trị, xử lý tốt các tình huống thực hiện trong công tác. Hơn lúc nào hết, nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị sẽ góp phần xây dựng Đảng ta thực sự trong sạch, vững mạnh, có tâm, có tầm, giàu trí tuệ và đạo đức đủ sức lãnh đạo đất nước vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.
-------------------------------------------------------
[1] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t.2, tr. 289.
[2] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, t.2, tr. 259.
[3] Ban Tuyên giáo Trung ương Đảng: Tài liệu Bồi dưỡng nghiệp vụ công tác tuyên giáo ở cơ sở (dành cho cấp ủy và cán bộ tuyên giáo ở cơ sở), Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2020, tr.50.
[4] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, t.11, tr.92.
[5] Đảng Cộng sản Việt Nam (1960), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III, Nxb Sự thật, Hà Nội, tr.154
[6] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, t.5, tr.292.