Trải qua 80 năm kể từ ngày thành lập, Quân đội nhân dân Việt Nam đã trở thành biểu tượng sáng ngời của lòng yêu nước, ý chí kiên cường và sự đoàn kết của toàn dân tộc. Hơn ba thập kỷ qua, Ngày hội Quốc phòng toàn dân không chỉ khẳng định vai trò quan trọng của mỗi người dân trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, mà còn là dịp để hun đúc tinh thần yêu nước, khơi dậy trách nhiệm, ý thức bảo vệ nền độc lập, hòa bình bền vững của dân tộc. Trong bối cảnh hiện nay, việc lan tỏa tinh thần yêu nước, củng cố nền quốc phòng toàn dân càng trở nên cấp thiết, thể hiện rõ qua sự gắn kết giữa lực lượng vũ trang với nhân dân, tạo nền tảng vững chắc để bảo vệ chủ quyền và xây dựng đất nước giàu mạnh.
1. Lòng yêu nước kết tinh thành giá trị tinh thần yêu nước của dân tộc ta
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Tôi luôn luôn là một người yêu nước, tranh đấu cho độc lập và thống nhất thật sự của Tổ quốc tôi ” [1]. Và “ Tôi hiến cả đời tôi cho dân tộc tôi ” [2] Người đã kết luận: “ Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước ” [3].
Lòng yêu nước không chỉ là động lực để bảo vệ chủ quyền quốc gia, mà còn là nguồn lực để xây dựng đất nước. Mỗi người dân, dù ở bất kỳ vị trí nào, đều có thể đóng góp vào sự phát triển chung thông qua tinh thần lao động sáng tạo, trách nhiệm với cộng đồng và đất nước. Chính từ lòng yêu nước, các phong trào thi đua yêu nước, xây dựng nông thôn mới, hiện đại hóa đất nước đã được triển khai rộng khắp, mang lại những thành tựu to lớn.
Lòng yêu nước kết tinh thành tinh thần yêu nước, truyền thống yêu nước của dân tộc. Tinh thần yêu nước luôn là dòng chảy bất tận trong lịch sử dân tộc Việt Nam, trở thành nguồn sức mạnh to lớn giúp đất nước vượt qua muôn vàn thử thách để gìn giữ độc lập và phát triển. Từ những ngày đầu dựng nước và giữ nước, truyền thống yêu nước đã được hun đúc qua các cuộc đấu tranh chống ngoại xâm, xây dựng đất nước và bảo vệ chủ quyền dân tộc. Tinh thần ấy không chỉ thể hiện qua ý chí quyết tâm, lòng trung thành với Tổ quốc mà còn qua sự gắn kết cộng đồng, đoàn kết nhân dân trong những thời điểm khó khăn nhất.
Trong suốt chiều dài lịch sử, truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam đã được khắc họa sâu sắc qua các cuộc kháng chiến thần thánh chống giặc ngoại xâm. Từ chiến thắng Bạch Đằng oanh liệt của Ngô Quyền, tinh thần Diên Hồng đời Trần đến những chiến công lừng lẫy của Quang Trung – Nguyễn Huệ, người dân Việt Nam luôn chứng minh rằng lòng yêu nước không chỉ là lời nói mà là hành động cụ thể, là sự hy sinh quên mình vì Tổ quốc. Đặc biệt, trong thời kỳ hiện đại, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, tinh thần yêu nước tiếp tục được phát huy mạnh mẽ, trở thành động lực giúp nhân dân vượt qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, giành lại độc lập, tự do cho dân tộc.
Lòng yêu nước kết, truyền thống yêu nước không chỉ là tài sản quý giá của quá khứ mà còn là kim chỉ nam cho hiện tại và tương lai. Trong thời kỳ mới, mỗi người Việt Nam cần tiếp tục gìn giữ và lan tỏa tinh thần ấy, biến lòng yêu nước thành hành động cụ thể, góp phần xây dựng một Việt Nam giàu mạnh, hùng cường và phát triển bền vững trên trường quốc tế.
2. Thực hiện chiến lược Quốc phòng toàn dân, thể hiện lòng yêu nước trong giai đoạn hiện nay
Quốc phòng toàn dân là một chiến lược quốc phòng đặc thù của Việt Nam, được xây dựng trên nền tảng sức mạnh tổng hợp của toàn dân và cả hệ thống chính trị, nhằm bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Khái niệm này thể hiện rõ tư duy chiến lược về quốc phòng, trong đó toàn dân không chỉ là lực lượng tham gia mà còn là chủ thể trung tâm của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Quốc phòng toàn dân không đơn thuần là nhiệm vụ của lực lượng vũ trang mà còn là trách nhiệm của mỗi người dân, mọi tổ chức, cơ quan, góp phần tạo nên một nền quốc phòng vững mạnh, toàn diện.
Đại hội XIII của Đảng, Đảng chủ trương xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh với phương hướng: “Tăng cường tiềm lực quốc phòng và an ninh; xây dựng và phát huy mạnh mẽ “thế trận lòng dân” trong nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân; xây dựng và củng cố vững chắc thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân” [4]. Kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa kinh tế, văn hóa, xã hội, đối ngoại với quốc phòng, an ninh và giữa quốc phòng, an ninh với kinh tế, văn hóa, xã hội và đối ngoại...
Một trong những điểm cốt lõi của quốc phòng toàn dân là sự tham gia tích cực của mọi tầng lớp nhân dân. Từ thời kỳ dựng nước và giữ nước, tinh thần "cả nước là chiến trường, toàn dân là chiến sĩ" đã trở thành nguyên tắc căn bản, làm nên sức mạnh của dân tộc Việt Nam. Trong mọi thời kỳ, người dân không chỉ góp sức người, sức của mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân – một hình thái quốc phòng dựa trên sự gắn kết giữa quân đội và nhân dân. Sự đồng lòng, đoàn kết của toàn dân không chỉ tạo nên sức mạnh vô địch mà còn là nguồn cảm hứng giúp lực lượng vũ trang vượt qua mọi khó khăn, thử thách.
Trong thời kỳ đổi mới, quốc phòng toàn dân đã đạt được những thành tựu đáng tự hào. Việt Nam đã xây dựng một nền quốc phòng vững mạnh cả về thế trận lẫn tiềm lực, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, thể hiện lòng yêu nước trong giai đoạn hiện nay. Quốc phòng toàn dân là trụ cột vững chắc bảo vệ độc lập dân tộc, góp phần xây dựng một đất nước hòa bình, ổn định và phát triển. Mỗi người dân cần nhận thức sâu sắc về vai trò của mình trong sự nghiệp quốc phòng, chung tay xây dựng một nền quốc phòng toàn dân mạnh mẽ, đáp ứng yêu cầu bảo vệ và phát triển đất nước trong mọi hoàn cảnh.
Xây dựng quốc phòng toàn dân không chỉ là nhiệm vụ của một nhóm đối tượng, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Từ cán bộ, đảng viên đến thế hệ trẻ và cộng đồng, mỗi cá nhân và tập thể đều cần ý thức rõ vai trò của mình, đồng lòng góp sức để bảo vệ Tổ quốc, thể hiện rỏ nét nhất lòng yêu nước trong giai đoạn hiện nay.
3. Trách nhiệm của mỗi cá nhân và tập thể trong lan tỏa tinh thần yêu nước, xây dựng nền quốc phòng toàn dân hiện nay
Để lan tỏa tinh thần yêu nước sâu rộng hơn, các cơ quan của Đảng, Nhà nước, các tổ chức trong hệ thống chính trị các cấp cần đẩy mạnh hôn nữa tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng và mạng xã hội về giá trình tinh thần yêu nước của dân tộc ta. Trong thời đại công nghệ số, những thông điệp tích cực về lòng yêu nước, các gương điển hình tiên tiến trong lao động, học tập và bảo vệ Tổ quốc được phổ biến rộng rãi, nhằm định hướng nhận thức và hành động của người dân, đặc biệt là giới trẻ. Các nội dung tuyên truyền cần đa dạng, sáng tạo, sử dụng hình ảnh, video và câu chuyện truyền cảm hứng để dễ dàng tiếp cận công chúng. Đồng thời, việc đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, thông tin sai lệch trên không gian mạng cũng là nhiệm vụ quan trọng để giữ gìn sự ổn định và lòng tin trong xã hội.
Các cơ quan có thẩm quyền trong hệ thống chính trị thường xuyên tổ chức các hoạt động trong xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, xây dựng quốc phòng toàn dân, tổ chức các chương trình giao lưu giữa quân đội và nhân dân, hay hỗ trợ các chiến sĩ nơi biên cương, hải đảo nhằm củng cố mối quan hệ quân-dân, khơi dậy lòng tự hào, trách nhiệm của người dân đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Mỗi gia đình, tổ chức, đoàn thể cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và lực lượng chức năng để duy trì an ninh trật tự, phòng chống tội phạm; thực hiện tốt phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” hay “Khu dân cư văn hóa”…
Cán bộ, đảng viên, gương mẫu đi đầu trong các phong trào thi đua yêu nước và thực hiện nhiệm vụ quốc phòng toàn dân, tích cực tuyên truyền, giáo dục quần chúng nhân dân về các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước liên quan đến quốc phòng, an ninh. Đồng thời, bằng chính hành động cụ thể, cán bộ, đảng viên cần là tấm gương sáng trong việc tham gia các hoạt động xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, bảo vệ an ninh trật tự tại địa phương.
Thế hệ trẻ, với vai trò là lực lượng kế thừa, đóng góp quan trọng trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, cần không ngừng học tập, rèn luyện để phát triển toàn diện cả về tri thức, kỹ năng và lý tưởng sống. Những thanh niên Việt Nam hôm nay không chỉ cần vững vàng về tinh thần yêu nước mà còn phải giỏi về chuyên môn, đáp ứng yêu cầu của một xã hội hiện đại. Tham gia các chương trình giáo dục quốc phòng trong nhà trường, các hoạt động tình nguyện, rèn luyện thể chất và nâng cao ý thức trách nhiệm với cộng đồng là những việc làm thiết thực để thế hệ trẻ chuẩn bị sẵn sàng bảo vệ đất nước khi cần. Họ cũng cần tiên phong trong việc sử dụng mạng xã hội một cách tích cực, lan tỏa những thông điệp yêu nước và đấu tranh phản bác các thông tin sai lệch.
Tinh thần yêu nước không chỉ là di sản từ quá khứ mà còn là động lực để mỗi người Việt Nam đóng góp vào sự nghiệp chung. Lan tỏa và phát huy tinh thần ấy cùng với xây dựng nề quốc phòng toàn dân chính là cách để giữ gìn và phát triển một Việt Nam độc lập, hòa bình và thịnh vượng.
[1] Hồ Chí Minh toàn tập , Nxb Chính trị Quốc gia, H.2000, t.5, tr.575.
[2] Hồ Chí Minh toàn tập , Sđd, t.15, tr.674.
[3] Hồ Chí Minh : Toàn tập, Sđd, t.6, tr.171.
[4] Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 157.
TH-TCT
Xây dựng nông thôn mới
