Bến Tre, vùng đất “Đồng Khởi” anh hùng, đang hân hoan chào đón cột mốc lịch sử trọng đại: 125 năm ngày thành lập tỉnh (1900-2025). Cột mốc kỷ niệm 125 năm ngày thành lập không chỉ là dịp để người dân Bến Tre nhìn lại chặng đường đã qua mà còn là cơ hội để nhìn nhận những dấu ấn sâu đậm mà biết bao thế hệ đã dày công vun đắp, từ đó khơi dậy khát vọng vươn lên mạnh mẽ trong tương lai. Đây là một hành trình đong đầy những biến động lịch sử, từ những năm tháng dưới ách đô hộ của thực dân Pháp, đến cuộc kháng chiến trường kỳ chống Mỹ cứu nước, và rồi bước vào công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước đến nay. Mỗi giai đoạn đều in đậm dấu ấn của người dân Bến Tre, những con người kiên cường, bất khuất, giàu lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết. Từ phong trào “Đồng Khởi” vang dội, Bến Tre đã khẳng định vị thế của mình trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc. Ngày nay, trên đà phát triển của đất nước, Bến Tre đang nỗ lực chuyển mình, khai thác tiềm năng, vượt qua thách thức, hướng đến mục tiêu xây dựng một tỉnh giàu đẹp, văn minh. Kỷ niệm 125 năm ngày thành lập tỉnh để mỗi chúng ta cùng nhau nhìn lại quá khứ, trân trọng hiện tại và hướng tới tương lai với niềm tin và khát vọng vươn lên.
1. Dấu ấn lịch sử quan trọng trong 125 năm
125 năm hình thành và phát triển của tỉnh Bến Tre (1900-2025) là một hành trình đầy ắp những dấu ấn lịch sử quan trọng, khắc họa đậm nét tinh thần kiên cường, bất khuất của người dân nơi đây. Từ một vùng đất thuộc Định Tường dưới thời nhà Nguyễn, Bến Tre chính thức được thành lập vào ngày 1/1/1900. Sự ra đời của tỉnh Bến Tre không chỉ đánh dấu một bước ngoặt trong việc định hình bản đồ hành chính mà còn thể hiện sự can thiệp sâu sắc của thực dân Pháp trong quá trình tổ chức và khai thác thuộc địa tại Việt Nam.
Trong giai đoạn đầu thế kỷ XX, dưới ách đô hộ của thực dân Pháp, Bến Tre chứng kiến sự áp bức, bóc lột nặng nề. Tuy nhiên, tinh thần yêu nước và ý chí đấu tranh của người dân Bến Tre không hề suy giảm. Nhiều phong trào yêu nước, chống Pháp đã nổ ra, thể hiện lòng căm phẫn và quyết tâm giành lại độc lập dân tộc. Đặc biệt, Bến Tre là nơi hình thành các căn cứ địa cách mạng, nơi mà các lực lượng yêu nước tụ hợp để tổ chức lực lượng, chuẩn bị cho các cuộc tấn công chống thực dân Pháp. Những tấm gương anh hùng trong cuộc đấu tranh này đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử đấu tranh dân tộc.
Một dấu ấn lịch sử không thể không nhắc đến là phong trào “Đồng Khởi” năm 1960. Bến Tre đã trở thành ngọn cờ đầu trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Với tinh thần “Đồng Khởi”, người dân Bến Tre đã đồng loạt đứng lên, phá vỡ ách kìm kẹp của địch, làm rung chuyển chế độ Ngô Đình Diệm và mở đầu cho giai đoạn phản công mạnh mẽ của quân và dân ta trên khắp miền Nam. Phong trào “Đồng Khởi” không chỉ là một chiến thắng quân sự mà còn là một thắng lợi về chính trị, khẳng định sức mạnh của lòng dân và ý chí quyết tâm giành độc lập, tự do. Phong trào Đồng Khởi không chỉ đánh dấu sự chuyển biến mạnh mẽ trong chiến lược đấu tranh của cách mạng miền Nam mà còn thể hiện sự sáng tạo và tinh thần chiến đấu kiên cường của nhân dân Bến Tre. Những người phụ nữ, tiêu biểu là nữ tướng Nguyễn Thị Định, đã trở thành biểu tượng cho phong trào này. Với hình ảnh những “đội quân tóc dài” họ đã làm nên một phương thức đấu tranh độc đáo, kết hợp giữa chính trị, quân sự và văn hóa. Trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ, Bến Tre là một trong những vùng đất “đi trước về sau” của cách mạng miền Nam, ở đây không chỉ là căn cứ địa quan trọng mà còn là nơi diễn ra nhiều trận đánh ác liệt, góp phần làm suy yếu lực lượng Mỹ và chính quyền Sài Gòn.
Sau năm 1975, đất nước thống nhất, Bến Tre bước vào giai đoạn xây dựng và phát triển. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, Bến Tre đã từng bước khắc phục hậu quả chiến tranh, tập trung phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Khi Việt Nam bước vào thời kỳ đổi mới (1986), từ một tỉnh thuần nông, Bến Tre đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ trong phát triển công nghiệp, dịch vụ và du lịch. Đặc biệt, Bến Tre nổi tiếng với những vườn dừa xanh ngát, mang lại nguồn lợi kinh tế quan trọng cho tỉnh. Hạ tầng giao thông, như cầu Rạch Miễu và các tuyến đường liên tỉnh, được cải thiện đáng kể, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế và du lịch.
Giai đoạn từ 2000 đến 2025, Bến Tre đã tích cực hội nhập quốc tế, tham gia vào các chương trình hợp tác kinh tế và giao lưu văn hóa. Các sản phẩm dừa của tỉnh ngày càng được thế giới biết đến, góp phần xây dựng thương hiệu “Bến Tre – thủ phủ dừa Việt Nam”.
Nhìn về tương lai, Bến Tre đang tiếp tục triển khai các chiến lược phát triển bền vững, hướng đến mục tiêu trở thành tỉnh năng động, sáng tạo và thân thiện với môi trường. Với những bước tiến vững chắc trong 125 năm qua, Bến Tre đã và đang khẳng định vị thế là một vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa, và tiềm năng phát triển.
2. Thành tựu Bến Tre đạt được hiện tại
Thứ nhất, về các ngành mũi nhọn: Dừa, du lịch, công nghiệp chế biến. Bến Tre từ lâu đã được biết đến như “thủ phủ dừa” của Việt Nam, với diện tích trồng dừa lớn nhất cả nước, với hơn 80.000 ha, chiếm khoảng 42% tổng diện tích dừa quốc gia. Sản lượng hàng năm đạt khoảng 708 triệu trái, đóng góp quan trọng vào nền kinh tế địa phương và quốc gia [1]. Ngành dừa không chỉ là nguồn sống của hàng chục nghìn hộ nông dân mà còn là nền tảng cho các hoạt động chế biến và xuất khẩu. Các sản phẩm từ dừa như nước cốt, dầu dừa, than hoạt tính và kẹo dừa đã góp phần mang lại giá trị kinh tế lớn, được xuất khẩu sang hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ trong đó Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và các nước châu Âu. Đặc biệt, việc xuất khẩu dừa tươi sang Trung Quốc đã mở ra “cơ hội vàng” cho ngành dừa Bến Tre, dự kiến mang lại thêm 200-300 triệu USD ngay trong năm 2024. [2] Du lịch là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn khác, được tỉnh Bến Tre đầu tư phát triển mạnh mẽ. Với lợi thế về cảnh quan thiên nhiên sông nước, những vườn dừa bạt ngàn, và các giá trị văn hóa truyền thống, du lịch Bến Tre thu hút ngày càng nhiều du khách trong và ngoài nước. Các điểm đến nổi bật như Cồn Phụng, khu sinh thái Lan Vương, Cồn Nhàn, Cồn Bửng và các tour du lịch sinh thái miệt vườn đã trở thành thương hiệu của tỉnh. Trong năm 2024, Bến Tre ước đón trên 2,5 triệu lượt du khách, tăng 15% so với cùng kỳ năm trước, vượt 3,6% so với kế hoạch đề ra. Trong đó, khách quốc tế ước đạt 616.527 lượt, tăng 53,1% so với cùng kỳ, vượt 1,1% so với kế hoạch. Tổng thu từ du lịch ước đạt 3.278 tỷ đồng, tăng 18,6% so với cùng kỳ, vượt 5,7% so với kế hoạch [3]. Đáng chú ý, trong 6 tháng đầu năm 2024, tỉnh đã đón trên 1,28 triệu lượt du khách, tăng 18,2% so với cùng kỳ năm trước, đạt 52,4% kế hoạch năm. Trong đó, khách quốc tế ước đạt 245.900 lượt, tăng 21% so với cùng kỳ, đạt 40,3% kế hoạch năm. Tổng thu từ du lịch trong giai đoạn này ước đạt 1.594 tỷ đồng, tăng 19,7% so với cùng kỳ, đạt 51,4% kế hoạch năm. [4] Ngành công nghiệp chế biến cũng là điểm sáng trong bức tranh kinh tế của Bến Tre. Với việc tận dụng nguồn nguyên liệu địa phương, tỉnh đã phát triển mạnh mẽ các cơ sở chế biến nông sản, đặc biệt là chế biến dừa và thủy sản. Nhiều doanh nghiệp đã áp dụng công nghệ hiện đại để nâng cao giá trị sản phẩm, đáp ứng nhu cầu khắt khe của thị trường quốc tế.
Thứ hai, các dự án đầu tư lớn, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế. Trong những năm gần đây, Bến Tre đã thu hút nhiều dự án đầu tư lớn, góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế của tỉnh. Nổi bật là các dự án về hạ tầng giao thông như cầu Rạch Miễu 2 với tổng mức đầu tư hơn 6.810 tỷ đồng, được khởi công vào cuối tháng 3/2022 và dự kiến hoàn thành, đưa vào sử dụng vào tháng 9/2025, các tuyến đường cao tốc kết nối Bến Tre với Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương và phát triển kinh tế.
Ngoài ra, các khu công nghiệp như Giao Long, An Hiệp, và các cụm công nghiệp khác đang được mở rộng và nâng cấp. Những dự án này đã thu hút nhiều doanh nghiệp lớn đầu tư vào các lĩnh vực sản xuất, chế biến và năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió và điện mặt trời. Đặc biệt, Bến Tre đã cấp chủ trương đầu tư và triển khai 19 dự án điện gió với tổng công suất hơn 1.007 MW; trong đó, 9 dự án đã hoàn tất công tác thi công lắp dựng cơ bản với tổng công suất lắp đặt 365,9 MW, và 250,75 MW đã được phát điện vận hành thương mại. [5]
Thứ ba, cải thiện đời sống Nhân dân. Một trong những thành tựu đáng kể của Bến Tre trong thời gian qua là cải thiện đáng kể đời sống Nhân dân. Thu nhập bình quân đầu người tăng đều qua các năm, đạt mức cao hơn so với trung bình của vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Các chương trình xóa đói giảm nghèo, hỗ trợ hộ nghèo và cận nghèo đã được triển khai hiệu quả, giúp giảm đáng kể tỷ lệ hộ nghèo trong tỉnh. Chính quyền địa phương cũng chú trọng đầu tư vào hạ tầng cơ sở như điện, đường, trường, trạm, mang lại điều kiện sống tốt hơn cho người dân ở cả thành thị và nông thôn. Nhiều xã trong tỉnh đã đạt chuẩn nông thôn mới, phản ánh sự thay đổi tích cực trong đời sống cộng đồng.
Thứ tư, trong lĩnh vực giáo dục, y tế và văn hóa. Bến Tre đã đạt được nhiều thành tựu đáng khích lệ. Hệ thống trường học được đầu tư mở rộng và hiện đại hóa, từ các trường mầm non đến trung học phổ thông. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp các cấp và đạt thành tích cao trong các kỳ thi quốc gia ngày càng tăng. Đặc biệt, các chương trình học bổng hỗ trợ học sinh nghèo vượt khó đã góp phần tạo cơ hội giáo dục công bằng cho mọi người. Lĩnh vực y tế cũng ghi nhận nhiều cải thiện rõ rệt, với mạng lưới bệnh viện và trạm y tế được đầu tư hiện đại. Các chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng, tiêm chủng, và phòng chống dịch bệnh đã đạt được những kết quả khả quan, nâng cao tuổi thọ và chất lượng cuộc sống của người dân. Về văn hóa, Bến Tre luôn gìn giữ và phát huy các giá trị truyền thống, tiêu biểu là nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ, được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể. Các lễ hội truyền thống như lễ hội Dừa, lễ hội Nghinh Ông không chỉ là hoạt động văn hóa quan trọng mà còn góp phần quảng bá hình ảnh Bến Tre đến bạn bè quốc tế.
3. Khát vọng phát triển trong tương lai
Một là, mục tiêu trở thành tỉnh phát triển toàn diện tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Khát vọng của tỉnh Bến Tre trong tương lai là vươn lên trở thành một tỉnh phát triển toàn diện, đóng vai trò đầu tàu kinh tế và xã hội tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Tầm nhìn đến năm 2030, Bến Tre đặt mục tiêu trở thành một tỉnh hiện đại, năng động, với các ngành kinh tế mũi nhọn được phát triển bền vững. Đến năm 2050, Bến Tre hướng tới việc đạt các tiêu chuẩn quốc tế trong mọi lĩnh vực, từ kinh tế, xã hội đến môi trường. Đây là giai đoạn tỉnh kỳ vọng có thể tích hợp sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu, xây dựng nền kinh tế tri thức, đổi mới sáng tạo, và văn hóa đặc sắc, làm nổi bật thương hiệu “Bến Tre – thủ phủ dừa Việt Nam”.
Hai là, chuyển đổi số, phát triển xanh và bền vững. Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và các thách thức từ biến đổi khí hậu, Bến Tre định hướng phát triển theo hướng chuyển đổi số toàn diện và kinh tế xanh. Việc áp dụng công nghệ số vào các lĩnh vực như quản lý hành chính, nông nghiệp thông minh, y tế và giáo dục sẽ không chỉ nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn tạo ra các dịch vụ công chất lượng cao cho người dân. Phát triển xanh và bền vững là một trọng tâm quan trọng trong chiến lược dài hạn của tỉnh. Các chương trình bảo vệ môi trường, năng lượng tái tạo, và sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên sẽ được đẩy mạnh. Đặc biệt, Bến Tre đặt mục tiêu trở thành tỉnh tiên phong trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu, thông qua các dự án lớn về quản lý nước, chống xâm nhập mặn, và bảo vệ hệ sinh thái ven biển.
Ba là, thu hút đầu tư trong nước và quốc tế. Để đạt được mục tiêu phát triển toàn diện, Bến Tre xác định thu hút đầu tư là một giải pháp chiến lược quan trọng. Tỉnh sẽ tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, đơn giản hóa thủ tục hành chính, và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp trong nước và quốc tế. Bến Tre đặc biệt tập trung thu hút đầu tư vào các ngành có giá trị gia tăng cao như chế biến nông sản, công nghệ cao, năng lượng tái tạo, và du lịch sinh thái. Các khu công nghiệp và cụm công nghiệp trong tỉnh sẽ được nâng cấp để đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư, đặc biệt là các doanh nghiệp nước ngoài.
Bốn là, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Bến Tre chú trọng đầu tư mạnh mẽ vào giáo dục và đào tạo. Tỉnh đặt mục tiêu xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động hiện đại. Các chương trình đào tạo nghề, nâng cao kỹ năng lao động và liên kết với các doanh nghiệp trong và ngoài nước sẽ được triển khai rộng rãi. Đồng thời, tỉnh tập trung phát triển giáo dục đại học và nghiên cứu khoa học, hợp tác với các trường đại học và viện nghiên cứu trong nước cũng như quốc tế để chuyển giao công nghệ và kiến thức mới. Bến Tre cũng xây dựng các chính sách thu hút và giữ chân nhân tài, tạo điều kiện thuận lợi cho các chuyên gia và lao động kỹ thuật cao đến làm việc tại tỉnh. Điều này không chỉ giúp nâng cao năng suất lao động mà còn thúc đẩy quá trình đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa và xã hội.
Năm là, tăng cường hạ tầng giao thông và kết nối vùng. Hạ tầng giao thông được coi là nền tảng để thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội, do đó Bến Tre đặt ưu tiên hàng đầu vào việc cải thiện hệ thống giao thông nội tỉnh và kết nối vùng. Các dự án trọng điểm như cầu Rạch Miễu 2, các tuyến đường cao tốc kết nối với Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, và các tỉnh ĐBSCL sẽ được triển khai nhanh chóng, tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa và giao thương. Hạ tầng giao thông nông thôn cũng được đầu tư mạnh mẽ, đảm bảo mọi khu vực trong tỉnh đều được kết nối tốt với các trung tâm kinh tế và văn hóa. Bên cạnh đó, Bến Tre cũng chú trọng phát triển hạ tầng logistics, bao gồm cảng biển và hệ thống kho bãi hiện đại, nhằm phục vụ nhu cầu xuất nhập khẩu ngày càng tăng của tỉnh. Điều này sẽ giúp Bến Tre tối ưu hóa chuỗi cung ứng và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Vinh dự và tự hào về truyền thống lịch sử của quê hương Đồng Khởi, Đảng bộ, Nhân dân Bến Tre càng ý thức trách nhiệm của mình đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển quê hương sao cho xứng đáng với sự hy sinh, cống hiến của các bậc tiền nhân, thế hệ hôm nay luôn giữ gìn, vun đắp truyền thống yêu nước, ý chí kiên cường, quật khởi trong chiến đấu, vận dụng, sáng tạo và phát huy truyền thống cuộc Đồng Khởi năm 1960, cụ thể hóa bằng nhiều chủ trương, nghị quyết, các chương trình hành động cách mạng, nhất là phong trào thi đua “Đồng Khởi mới” đã kết nối tạo thành một dòng chảy liên tục và vô tận giữa quá khứ - hiện tại và tương lai. Từ cuộc Đồng khởi 1960 đến Chỉ thị số 01-CT/TV, ngày 02/01/1977 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, đến nhiệm kỳ Đại hội XI Đảng bộ tỉnh là Chỉ thị số 01-CT/TU, ngày 17/10/2020 là một sự kế thừa liên tục và phát huy mạnh mẽ phong trào Đồng Khởi mới theo yêu cầu, nhiệm vụ mới của từng giai đoạn, đặc biệt là cao điểm thi đua “Đồng khởi mới” 02 năm 2024 - 2025 đã tạo nhiều kết quả nổi bật trên các lĩnh vực. Với sự quyết tâm, quyết liệt trong cao điểm thi đua, nhiều công trình, dự án hạ tầng giao thông, thủy lợi sớm được hoàn thành, Bến Tre đã khởi công cầu Ba Lai 8 trên tuyến đường ven biển, kết nối Tiền Giang - Bến Tre - Trà Vinh, đây không chỉ cụ thể hóa định hướng phát triển hướng Đông theo quy hoạch tỉnh Bến Tre thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 mà còn là công trình hiện thực hóa tư duy, tầm nhìn, khát vọng vươn lên của Đảng bộ và Nhân dân Bến Tre trong kỷ nguyên phát triển mới cùng dân tộc.
125 năm, một hành trình đầy biến động và tự hào của Bến Tre, trải qua những năm tháng kháng chiến gian khổ, đến công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước ngày nay, Bến Tre đã không ngừng vươn lên, khẳng định vị thế của mình. Với những tiềm năng và lợi thế sẵn có, cùng với khát vọng phát triển mãnh liệt, Bến Tre đang vững bước trên con đường hội nhập và phát triển, hướng đến mục tiêu xây dựng một tỉnh giàu đẹp, văn minh, xứng đáng với truyền thống “Đồng Khởi” anh hùng và góp phần vào sự phát triển chung của đất nước. Tương lai của Bến Tre được xây dựng trên nền tảng vững chắc của quá khứ, được nuôi dưỡng bởi khát vọng của hiện tại, hứa hẹn một tương lai tươi sáng và phồn vinh./.
Tài liệu tham khảo [1], [2] https://vipsen.vn/ben-tre-phat-trien-ben-vung-nganh-dua-huu-co-nang-cao-gia-tri-xuat-khau/
[3] https://bentre.dcs.vn/tin-tuc/ben-tre-thu-hut-tren-2-5-trieu-luot-du-khach-tong-thu-gan-3-300-ty-dong-43685.html
[4] https://baochinhphu.vn/hon-128-trieu-luot-khach-den-ben-tre-trong-6-thang-dau-nam-2024-102240711151935703.htm
[5] https://nhandan.vn/ben-tre-tap-trung-phat-trien-nang-luong-moi-va-nang-luong-tai-tao-post834428.html
NH
Xây dựng nông thôn mới
